I. CHI BỘ ĐẢNG CỘNG SẢN ĐẦU TIÊN Ở HÀ TRUNG RA ĐỜI (10/10/1930), BƯỚC NGOẶT LỊCH SỬ CỦA PHONG TRÀO CÁCH MẠNG Ở HÀ TRUNG: Vào những năm đầu thế kỷ XX, cách mạng Việt Nam gặp muôn vàn khó khăn vì thiếu một đường lối lãnh đạo đúng đắn. Giống như các địa phương khác trong cả nước, phong trào yêu nước ở Thanh Hóa nói chung và ở Hà Trung nói riêng cũng bế tắc về đường lối. Trong đêm trường đen tối ấy, ánh sáng của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng cách mạng của đồng chí Nguyễn Ái Quốc truyền tới, đã tạo ra bước ngoặt quyết định đối với phong trào cách mạng của tỉnh và của huyện. Trong những năm 1926-1929 ở Thanh Hóa đã hình thành hai tổ chức cách mạng là Việt Nam thanh niên cách mạng đồng chí hội và Đảng bộ Tân Việt trực tiếp vận động, tổ chức, lãnh đạo phong trào cách mạng trong tỉnh. Đến giữa năm 1927 tổ chức Đảng Tân việt ở Hà Trung được hình thành gồm các đ/c: Phạm Tiến Năng, Lê Hữu Thiềm, Lê Tất Đắc, Trịnh Đình Chí, Nguyễn Văn Huệ, Mai Tự Cường, Lê Viết Bính, Đào Xuân Nghinh, Đào Xuân Tỵ. Sau khi đ/c Nguyễn Xuân Phương, một học sinh hoạt động trong phong trào Hội xích sinh (tức Hội học sinh đỏ) ở Vinh bị bắt và đưa về địa phương quản thúc, với lòng yêu nước, nhiệt tình cách mạng đ/c đã tìm gặp các Đảng viên Tân Việt, tuyên truyền đường lối cách mạng của đ/c Nguyễn Ái Quốc đồng thời lập ra nhóm hoạt động bí mật và liên lạc với các tổ chức Đảng ở Vinh để giúp đỡ phương hướng hoạt động. Đầu năm 1930, một sự kiện vô cùng quan trọng đã có tác động sâu sắc, toàn diện đến việc hình thành các tổ chức cộng sản ở các địa phương. Đó là sự hợp nhất của 3 tổ chức Đảng vào ngày 03/02/1930 tại Hương Cảng (Trung Quốc), do đ/c Nguyễn Ái Quốc chủ trì, Hội nghị đã thống nhất thành lập một Đảng duy nhất lấy tên là Đảng cộng sản Việt Nam. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam đã có sức lan toả nhanh chóng đến phong trào cộng sản và công nhân ở các địa phương. Ngày 29/7/1930, dưới sự chỉ đạo của xứ ủy Bắc kỳ hội nghị thành lập Đảng bộ Tỉnh Thanh Hóa được tổ chức tại Yên Trường, Thọ Xuân. Ở Hà Trung, trong hoàn cảnh hoạt động bí mật các đ/c nhóm cách mạng ở Hà Trung chưa nhận được sự chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy lâm thời, đ/c Nguyễn Xuân Phương đã báo cáo tình hình cách mạng ở Hà Trung và công tác chuẩn bị thành lập Chi bộ Cộng sản với tổ chức Đảng ở Vinh; ngày 10/10/1930 đại diện sứ ủy Trung Kỳ đã về Hà Trung cùng với các đ/c ở địa phương tổ chức Hội nghị thành lập Chi bộ Cộng sản Hà Trung, tại Gác chuông chùa Trần, Tổng Ngọ Xá (nay là xã Hà Ngọc), hội nghị thành lập Chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên gồm có 5 đảng viên: đ/c Nguyễn Xuân Phương, đ/c Mai Tự Cường, đ/c Nguyễn Văn Huệ, đ/c Đào Xuân Nghinh, đ/c Đào Xuân Tỵ. Đ/c Nguyễn Xuân Phương được bầu làm Bí thư. Chi bộ Đảng Cộng sản được thành lập ở Hà Trung là một quá trình phấn đấu, từng bước nhận thức về chủ nghĩa cộng sản, về con đường cách mạng giải phóng dân tộc của đ/c Nguyễn Ái Quốc mà những trí thức yêu nước, thanh niên, học sinh nhiệt tình cách mạng, nhạy cảm với thời cuộc đã sớm nhận thức được tư tưởng cách mạng mới của thời đại, tích cực hoạt động trong phong trào đấu tranh của công nhân, nông dân và những người lao động. Từ thực tiễn đấu tranh, rèn luyện và thử thách những trí thức thanh niên học sinh giàu lòng yêu nước đã sớm trở thành những người Đảng viên Cộng sản. Sự ra đời của Chi bộ Đảng Cộng sản Hà Trung ngày 10/10/1930, là một tất yếu khách quan, là sự kiện chính trị, lịch sử to lớn đánh dấu bước ngoặt về sự phát triển của phong trào cách mạng Hà Trung. Những người Cộng sản Hà Trung rất đỗi vinh dự và tự hào vì đã có mặt trong đội ngũ tiên phong của Đảng Cộng sản Việt Nam ngay từ những ngày đầu và từ đây nhân dân Hà Trung cùng nhân dân cả nước dưới sự lãnh đạo của Đảng tiến hành đấu tranh giành độc lập dân tộc, xây dựng CNXH, thực hiện công cuộc đổi mới đất nước. II. 84 NĂM XÂY DỰNG VÀ TRƯỞNG THÀNH CỦA CHI BỘ - ĐẢNG BỘ HUYỆN HÀ TRUNG: Trải qua 84 năm, từ chi bộ và sau này phát triển thành Đảng bộ huyện Hà Trung, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân trong huyện tiến bước hòa nhịp với phong trào cách mạng của cả nước. Lịch sử 84 năm xây dựng và trưởng thành của Chi bộ - Đảng bộ huyện là một quá trình thử thách ý chí chiến đấu và khả năng lãnh đạo của Đảng bộ trong cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng xã hội chủ nghĩa. 1. Trong thời kỳ đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945): Chi bộ Đảng Cộng sản Hà Trung ra đời giữa lúc cao trào cách mạng 1930-1931 trong cả nước đang ở thời điểm sôi động nhất, cao điểm là phong trào Xô Viết-Nghệ Tĩnh. Tình hình trên đặt ra cho Chi bộ Đảng Cộng sản Hà Trung nhiệm vụ tổ chức tuyên truyền và hưởng ứng Xô Viết-Nghệ Tĩnh, qua đó mở rộng phạm vi hoạt động xây dựng và phát triển cơ sở Đảng trong toàn phủ. Hoảng sợ trước sức mạnh của quần chúng cách mạng qua cao trào 1930-1931, bọn đế quốc và phong kiến tay sai ra sức đàn áp, khủng bố phong trào, có nơi phong trào bị thực dân Pháp dìm trong biển máu. Trước sự đàn áp của Đế quốc và Phong kiến, cao trào cách mạng tạm thời lắng xuống, tổ chức Cộng sản rút vào hoạt động bí mật, tiếp tục duy trì hoạt động để nhen nhóm phong trào mới. Đầu năm 1936, thông qua đ/c Trịnh Huy Quang cán bộ Tỉnh ủy đang hoạt động ở Vĩnh Lộc, Chi bộ Đảng Hà Trung đã bắt liên lạc và nhận sự chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy Thanh Hóa. Phong trào đấu tranh công khai và bán công khai đòi quyền tự do dân chủ, chống chủ nghĩa phát xít, phát triển mạnh ở các làng, các tổng. Trong cao trào cách mạng 1936-1939, các Đảng viên Hà Trung đã thực sự xâm nhập vào quần chúng, kịp thời trực tiếp lãnh đạo Nhân dân đấu tranh chống áp bức, bóc lột, đòi quyền dân sinh, dân chủ. Đầu năm 1940 sau khi tiếp nhận tinh thần NQ Hội nghị TW tháng 11/1939 nhiều địa phương đã thành lập Hội phản đế cứu quốc. Chi bộ Đảng Hà Trung phát triển thêm nhiều đảng viên và lãnh đạo xây dựng lực lượng cho chiến khu Ngọc Trạo, ở Hà Lai, Hà Lâm, Hà Ninh... Trong điều kiện hết sức khó khăn do chính sách truy lùng ráo riết của địch vào đầu tháng 3/1941 mặt trận phản đế cứu quốc Hà Trung được thành lập. Sau khi được thành lập các đội viên đã tích cực đi vào hoạt động, xây dựng các chi hội phản đế cứu quốc các trung đội tự vệ cứu quốc. Dưới sự lãnh đạo của chi bộ, hoạt động của hội phản đế cứu quốc nhanh chóng phát triển cả về chiều rộng và chiều sâu, đã tuyên truyền giác ngộ tập hợp lực lượng, huấn luyện đưa 17 đ/c tham gia chiến khu Ngọc Trạo của Tỉnh. Cuối năm 1941, sau khi chiến khu Ngọc Trạo bị vỡ, thực dân Pháp tăng cường đàn áp, phong trào cách mạng trong Tỉnh và huyện ta gặp không ít khó khăn, nhiều đ/c lãnh đạo chủ chốt và một số Hội viên hội phản đế bị bắt và bị cầm tù. Trước tình hình trên mặt trận phản đế Hà Trung đã nhanh chóng chuyển hướng hoạt động để tránh sự đàn áp của địch, đầu năm 1942, 2 tổ chức là Hội thanh niên ái quốc do đ/c Nguyễn Văn Huệ phụ trách và Thanh Hóa ái quốc hội Hà Trung đã ra đời, đặt dưới sự chỉ đạo của Tỉnh ủy. Để thống nhất lực lượng lãnh đạo phong trào cách mạng Hà Trung, tháng 4/1943 đồng chí Lê Tất Đắc - Bí thư Tỉnh uỷ đã gặp 2 tổ chức Hội thanh niên ái quốc và Thanh Hóa ái quốc Hà Trung hợp nhất thành Mặt trận Việt Minh do đồng chí Nguyễn Văn Huệ phụ trách. Việc thống nhất bộ máy lãnh đạo, cùng với sự quan tâm chỉ đạo chặt chẽ của Tỉnh uỷ và Tỉnh bộ Việt Minh Thanh Hoá là điều kiện quan trọng để phát triển phong trào cách mạng ở Hà Trung. Mặt trận Việt Minh Hà Trung sau khi được thành lập đã nhanh chóng phát triển, lực lượng quần chúng được tổ chức trong các Hội cứu quốc để chuẩn bị cho cuộc tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Từ giữa năm 1943 cuộc chiến tranh thế giới lần thứ 2 ở khu vực Thái bình dương ngày càng lan rộng. Phát xít Nhật ở Đông Dương ra sức vơ vét, bóc lột Nhân dân để phục vụ cho chiến tranh. Ở Hà Trung dưói sự lãnh đạo của Việt minh phong trào đấu tranh chống vơ vét, bóc lột của Nhật và chính quyền tay sai phát triển mạnh làm cho một số Hương lý hoang mang dao động có hướng ngả theo cách mạng. Cuối năm 1944 đầu năm 1945 cơ sở quần chúng ở Hà Trung được tăng cường lực lượng do số cán bộ, đảng viên tham gia chiến khu Ngọc Trạo bị địch bắt năm 1941 ra tù trở về, góp sức cho phong trào đấu tranh cách mạng thêm mạnh mẽ. Khi thời cơ cách mạng đã đến lệnh tổng khởi nghĩa truyền đi khắp nơi, mờ tối ngày 18/8/1945 Uỷ ban khởi nghĩa Hà Trung ra lệnh xuất quân, đúng 0 giờ ngày 19/8/1945 cuộc tấn công của các lực lượng tự vệ và quần chúng bắt đầu và trước khi trời sáng Phủ Hà Trung hoàn toàn thuộc về Việt Minh. Ngày 25/8/1945 Uỷ ban cách mạng lâm thời Hà Trung đã ra mắt trước đông đảo quần chúng nhân dân tại Phủ đường, xóa bỏ hoàn toàn chính quyền thực dân, phong kiến tay sai trong Phủ. Thắng lợi của cách mạng tháng 8/1945 ở Hà Trung, là thắng lợi của 15 năm đấu tranh anh dũng, kiên cường của Nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng. Cùng với cả nước ngày 02/9/1945 Nhân dân Hà Trung tưng bừng trong không khí của ngày độc lập. 2. Trong thời kỳ bảo vệ và phát triển thành quả Cách mạng Tháng Tám, tiến hành 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và Đế quốc Mỹ (1945 - 1975): Cách mạng Tháng Tám thành công mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ cộng hoà. Song kẻ thù không từ bỏ dã tâm xâm lược. Nhân dân ta hưởng tự do, độc lập chưa được bao lâu, lại phải đương đầu với biết bao khó khăn, thử thách, cùng một lúc chúng ta phải chống ba thứ giặc: “Giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm”. Trước tình hình đó, để củng cố và giữ vững chính quyền cách mạng, lãnh đạo nhân dân xây dựng đời sống mới, đấu tranh với những âm mưu, thủ đoạn của kẻ thù, giữ vững thành quả cách mạng mà nhân dân ta mới giành được. Cuối năm 1945, Tỉnh ủy Thanh Hoá đã cử đ/c Ngô Đức về chỉnh đốn lại tổ chức cơ sở Đảng, kết nạp thêm Đảng viên mới và quyết định khôi phục lại chi bộ Đảng ở Hà Trung sau những năm gián đoạn, do các đ/c bị bắt, bị tù đầy, Chi bộ Đảng Cộng sản Hà Trung được khôi phục lại do đ/c Tạ Tuân phụ trách; Chi bộ tiếp tục là hạt nhân để lãnh đạo xây dựng chính quyền cách mạng non trẻ, tập trung vào nhiệm vụ giệt giặc đói, giặc dốt, xây dựng lực lượng dân quân du kích, tự vệ chiến đấu để chuẩn bị chống giặc ngoại xâm. Đến đầu năm 1946 Hà Trung đã có 2 Chi bộ với 10 Đảng viên; Ngày 10/4/1946 Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ra quyết định thành lập Huyện ủy lâm thời Hà Trung, phân công đ/c Hồng Lam (Tức Nguyễn Sỹ Đồng) làm Bí thư Huyện uỷ. Sự ra đời của Huyện uỷ lâm thời Hà Trung là mốc son đánh dấu sự phát triển không ngừng của phong trào cách mạng Hà Trung và sự lớn mạnh của tổ chức Đảng ngay trong thời kỳ đầu cách mạng, trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo phong trào cách mạng của huyện nhà. Nhiệm vụ cách mạng của Đảng thời kỳ này hết sức nặng nề, đời sống nhân dân thiếu thốn, chính quyền cách mạng còn non trẻ, thù trong cấu kết với giặc ngoài chống phá quyết liệt. Trong hoàn cảnh đó, đảng bộ đã tập trung lãnh đạo xây dựng, củng cố chính quyền, phát triển tổ chức Đảng và đảng viên, lãnh đạo nhân dân vừa ra sức phát triển sản xuất, vừa chiến đấu anh dũng bảo vệ quê hương, góp phần cùng với các địa phương trong Tỉnh xây dựng hậu phương vững chắc, cung cấp nhân tài, vật lực cho cuộc trường chinh kháng chiến của dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của đảng bộ, trong hai năm đầu kháng chiến, toàn huyện đã có 5.065 tự vệ, 1.185 du kích và một đơn vị vũ trang; tháng 4/1947, hưởng ứng phong trào mua công trái kháng chiến, toàn huyện đã đạt được 2.067.011 đồng; góp cho nhà nước 435.564 kg lúa, 22.611 kg gạo vào “Hũ gạo kháng chiến”; mua công trái quốc gia bằng thóc là 40.011kg và 3.524.772 đồng... Đến năm 1948, đảng bộ huyện đã có 8 chi bộ với 476 đảng viên. Tháng 3/1949 Đại hội đảng bộ huyện lần thứ nhất được tổ chức tại đình làng Đồng Bồng (xã Hà Tiến) với sự có mặt đông đủ đảng viên của 8 chi bộ. Sau Đại hội đảng bộ đã tập trung lãnh đạo nhân dân tích cực khai hoang, phục hoá mở rộng diện tích canh tác và xây dựng hệ thống tưới, tiêu. Đại hội II tháng 3/1950 tại Tâm Quy, Hà Tân và Đại hội III vào tháng 3/1952 tại đình Đà Sơn, Hà Bắc, tiếp tục lãnh đạo nhân dân phát triển sản xuất, phục vụ kháng chiến, kiến quốc. Trong chiến dịch Điện Biên Phủ, đảng bộ đã lãnh đạo chính quyền các cấp vận động nhân dân huy động sức người, sức của ra chiến trường, thành lập các đội dân công vận chuyển lương thực và vũ khí ra mặt trận. Kháng chiến chống Pháp kết thúc Hà Trung có 387 cán bộ thoát ly, 1.377 người tham gia quân chủ lực, 344 người tham gia bộ đội địa phương, 2.198 du kích, 1.402 tự vệ, huy động được 2.088 đợt dân công với 48.038 người tham gia, vận chuyển được 4.235.350 kg lương thực và đạn dược. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp 240 người con thân yêu của Hà Trung đã ngã xuống (trong đó có 124 liệt sỹ và 116 tử sỹ), 410 người được tặng thưởng huân chương, 1.619 người được thưởng huy chương và hàng ngàn người được tặng bằng khen, giấy khen. Sau chiến thắng Điên Biên Phủ, hiệp định Giơnever được ký kết, miền Bắc được hoàn toàn giải phóng, đi lên xây dựng CNXH. Ở miền Nam nhân dân sống trong sự kìm kẹp của đế quốc Mỹ xâm lược và bè lũ tay sai. Dưới sự lãnh đạo của đảng bộ, nhân dân Hà Trung tiếp tục hăng hái thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: Xây dựng CNXH trên quê hương và góp phần chi viện cho cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Trong những năm đầu kháng chiến, đảng bộ đã tập trung lãnh đạo xây dựng tổ chức Đảng, xây dựng chính quyền, các đoàn thể; chăm lo ổn định đời sống nhân dân, thực hiện chính sách cải cách ruộng đất, xây dựng hợp tác xã, củng cố và mở rộng phát triển sản xuất; đấu tranh bài trừ các tàn dư của chế độ phong kiến, xây dựng cơ sở vật chất, phát triển sự nghiệp giáo dục, đào tạo và xây dựng nền văn hoá mới. Ở giai đoạn này đảng bộ huyện đã có các kỳ Đại hội: Đại hội lần IV được tổ chức vào tháng 2/1959 tại Bái Sơn Hà Tiến; Đại hội lần thứ V được tổ chức vào tháng 6/1960, tại đình Độ Thôn, xã Hà Toại; Đại hội lần thứ VI tháng 2/1962, tại Hội trường Cửa hàng lương thực cũ; Đại hội lần thứ VII tháng 4/1963, tại Hội trường UBND huyện và Đại hội lần thứ VIII vào tháng 11/1964, tại làng Hoàng Vân, xã Hà Long. Bước sang giai đoạn 1965 - 1975, do thất bại trong chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” đế quốc Mỹ đã tiến hành chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hoá chiến tranh” ở miền Nam và chiến tranh phá hoại đối với miền Bắc. Qua ba kỳ Đại hội IX, X và XI vào các năm 1967, 1972 và 1975, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh, chống chiến tranh phá hoại bằng Không quân của đế quốc Mỹ ra miền Bắc, quân và dân Hà Trung đã anh dũng chiến đầu trước sự đánh phá ác liệt của không quân Mỹ vào hai ngày 3 và 4 tháng 4/1965, bắn rơi 12 máy bay làm nên chiến thắng Đò Lèn lịch sử, góp phần cùng quân và dân trong Tỉnh bắn rơi 47 máy bay các loại và bắt sống nhiều giặc lái. Những năm sau đó, phát huy tinh thần quyết chiến và quyết thắng của Đò Lèn, quân và dân Hà Trung đã liên tục lập thêm nhiều kỳ tích: Ngày 07/11/1967 trung đội nữ dân quân Quyết Thắng xã Hà Phú, Hà Toại, Hà Tiến đã bắn rơi máy bay Mỹ và được Bác Hồ gửi thư khen ngợi. Năm 1972 đế quốc Mỹ thực hiện cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc lần thứ 2, bằng kinh nghiệm của những năm trước và bằng cách đánh mưu trí, dũng cảm, trung đội 12ly 7 dân quân Hà Ninh đã bắn rơi chiếc máy bay thứ 300 của Mỹ ngay trên mảnh đất Hà Trung anh hùng. Những chiến công oanh liệt đó của đảng bộ và nhân dân Hà Trung, đã góp một phần quan trọng vào chiến thắng của quân và dân miền Bắc trong 2 cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân của đế quốc Mỹ. Trên mặt trận phát triển kinh tế, đảng bộ huyện đã tập trung lãnh đạo nhân dân đẩy mạnh phát triển sản xuất, mở rộng khai hoang, phục hoá xây dựng hợp tác xã, đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất và đời sống. Với tinh thần “Mỗi người làm việc bằng hai vì miền Nam ruột thịt”; "Nắm chặt tay búa - tay súng, tay cày - tay súng”; "Làm ngày không đủ tranh thủ làm đêm”, ... Nhiều công trình lớn, có ý nghĩa đã được xây dựng như: Đập Bến Quân, cầu Bái Sơn, cầu Hà Thanh, đập Mỹ Quan Trang, đập Sun... đã mang lại hiệu quả thiết thực, đóng góp quan trọng vào sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Nhiệm vụ chi viện cho chiến trường miền Nam được huy động cao nhất với khẩu hiệu "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người", nhân dân Hà Trung đã tiễn đưa 14.774 thanh niên ưu tú vào bộ đội, 1.598 thanh niên xung phong, 6.734 người tham gia các công trình quốc phòng và dân công hoả tuyến, vận chuyển lương thực và vũ khí cho chiến trường. Đóng góp hàng trăm ngàn tấn thóc, 163 ngôi nhà làm cầu phà. Với tinh thần tất cả vì tiền tuyến, vì miền Nam ruột thịt, quân và dân Hà Trung đã góp phần cùng với nhân dân cả nước làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Hà Trung đã có 1.750 người con anh dũng hy sinh trên các chiến trường, 796 thương binh, trên 1.000 bệnh binh và hơn 15.000 người được tặng, thưởng Huân, Huy chương các loại và nhiều phần thưởng khác. Ghi nhận những thành tích trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu và sản xuất, qua 2 cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân, các lực lượng vũ trang huyện Hà Trung và 12 xã trong huyện, 3 cá nhân đã vinh dự được Đảng, Nhà nước tặng thưởng danh hiệu cao quý, anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; 70 bà mẹ được phong tặng và truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng. 3. Thời kỳ hàn gắn vết thương chiến tranh, xây dựng CNXH và thực hiện công cuộc đổi mới đất nước từ 1975 đến nay: Trong những năm 1975-1986, đất nước thống nhất, cả nước đi lên xây dựng CNXH. Trải qua các kỳ Đại hội Đảng bộ lần thứ XII và XIII vào các năm 1976 và 1983, đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân tập trung hàn gắn vết thương chiến tranh, đẩy mạnh khai hoang, phát triển sản xuất nông nghiệp tập trung giải quyết vấn đề lương thực, hàng tiêu dùng, củng cố HTX nông nghiệp, thực hiện đổi mới cơ chế quản lý trong sản xuất nông nghiệp theo tinh thần Chỉ thị 100 của Ban Bí thư TW. Nhiều công trình về kết cấu hạ tầng giao thông, thuỷ lợi lớn được xây dựng đã tạo bước phát triển mới, nhân dân tin tưởng sự lãnh đạo của Đảng. Trong giai đoạn đầu của thời kỳ đổi mới, dưới ánh sáng của Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI. Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân tích cực, hăng hái thực hiện đường lối đổi mới của Đảng. Qua 10 năm, từ 1986 đến 1996, đảng bộ đã có các kỳ Đại hội XIV, XV, XVI, XVII vào các năm 1986, 1989, 1991 và 1996 với tinh thần “đoàn kết, năng động, sáng tạo và đổi mới” lãnh đạo nhân dân từng bước khắc phục khó khăn, xây dựng, phát triển nền kinh tế hàng hoá nhiều thành phần theo định hướng XHCN, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, góp phần cùng với nhân dân cả nước đưa đất nước thoát ra khỏi khủng hoảng kinh tế -xã hội. Trong giai đoạn tiến hành đẩy mạnh sự nghiệp CNH, HĐH đất nước, Đảng bộ đã lãnh đạo nhân dân nhân vượt lên những khó khăn, thử thách, liên tục đạt được nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, đưa vị thế của huyện Hà Trung ngày càng được nâng cao: Kinh tế luôn đạt tốc độ tăng trưởng cao, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực, đúng hướng; đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội được tăng cường. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội phát triển toàn diện; tiềm lực quốc phòng được tăng cường, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng, năng lực chỉ đạo điều hành của chính quyền, khả năng vận động, tập hợp nhân dân của MTTQ, các đoàn thể chính trị ngày càng được nâng cao, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ mà Nghị quyết các kỳ đại hội của Đảng đã đề ra. Nhất là, 9 tháng đầu năm 2014, trong bối cảnh gặp nhiều khó khăn gay gắt, đặc biệt là việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 vào vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của nước ta đã tác động không nhỏ đến tư tưởng của nhân dân trên địa bàn huyện... nhưng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt của các cấp ủy Đảng, chính quyền, sự tham gia tích cực của MTTQ, các đoàn thể chính trị và sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân, Đảng bộ và nhân dân Hà Trung vẫn tiếp tục đạt được những thành tích rất đáng phấn khởi: - Sản xuất nông nghiệp đạt kết quả tốt, tổng sản lượng lương thực ước đạt 76.770 tấn (đạt 100,4% KH, tăng 3,4% so với CK). Chương trình xây dựng NTM được quan tâm chú trọng, đến nay bình quân đạt 12,5 tiêu chí/xã; trong đó có 05 xã đạt 15 đến 16 tiêu chí. Kinh tế trang trại, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản được quan tâm chỉ đạo; giá trị sản xuất thủy sản ước đạt 199 tỷ đồng, tăng 17% so với cùng kỳ. Sản xuất công nghiệp - xây dựng tiếp tục phát triển, tổng giá trị sản xuất công nghiệp - xây dựng 2.921 tỷ đồng (tăng 8% so với CK). Hoạt động dịch vụ trên nhiều lĩnh vực phát triển khá, giá trị sản xuất ước đạt 1.724 tỷ đồng (tăng 23% so với CK), đáp ứng nhu cầu tiêu dùng sản xuất và đời sống nhân dân. - Chất lượng các lĩnh vực văn hóa - xã hội không ngừng được nâng lên, đặc biệt lần đầu tiên các đơn vị tham gia các cuộc thi sáng tạo khoa học kỹ thuật, vận dụng kiến thức liên môn để giải quyết những vấn đề thực tiễn, dạy học tích hợp đều có các sản phẩm, dự án đạt giải cấp tỉnh; có 5 dự án đạt giải cấp tỉnh được chọn tham dự thi cấp Quốc gia. Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia tiếp tục được chú trọng, đến nay có 65/81 trường đạt chuẩn quốc gia, đạt tỷ lệ 80% (trong đó có 08 trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 2), là huyện dẫn đầu của tỉnh trong công tác xây dựng trường đạt chuẩn Quốc gia. Chỉ đạo thực hiện tốt công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe nhân dân, dân số kế hoạch hóa gia đình, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi suy dinh dưỡng giảm xuống còn 13% (giảm 0,7% so với CK). 9 tháng đầu năm 2014 có 04 xã đạt chuẩn Quốc gia về y tế giai đoạn 2011-2020, nâng tổng số xã đạt chuẩn lên 08 xã. Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, trọng tâm là thực hiện xây dựng “Xã, thị trấn đạt chuẩn văn hoá NTM, văn minh đô thị”; đến nay, toàn huyện có 09 xã tổ chức phát động xây dựng “Xã đạt chuẩn văn hoá NTM”, Thị trấn phát động xây dựng “Thị trấn văn minh đô thị”. Đã xây mới 07 nhà văn hoá, 7 sân thể thao làng, thôn theo tiêu chuẩn Bộ VH, TT & DL, đến nay toàn huyện có 18/25 xã, thị trấn có nhà văn hoá; 182/201 thôn, tiểu khu có nhà văn hoá khu thể thao (chiếm tỷ lệ 90,5%), trong đó có 108/182 nhà văn hóa khu thể thao đảm bảo diện tích theo quy định (chiếm 60%), 68/108 nhà văn hóa khu thể thao đạt chuẩn theo quy định (chiếm 62,9%). Công tác giải quyết việc làm và các vấn đề xã hội, nhất là công tác vận động xây dựng nhà cho hộ nghèo được quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt. - Quốc phòng, an ninh được tăng cường, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Tội phạm, tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông được kiềm chế và giảm nhiều. - Công tác xây dựng Chính quyền, MTTQ và các đoàn thể được quan tâm lãnh đạo. + HĐND huyện tổ chức 17 cuộc giám sát theo kế hoạch; phối hợp tổ chức 01 cuộc tiếp xúc xử tri với đoàn đại biểu Quốc hội về chuyên đề nông dân bỏ ruộng tại 02 xã Hà Bắc, Hà Giang; tổ chức tốt các cuộc tiếp xúc với HĐND tỉnh, huyện và các kỳ họp của HĐND huyện, nhiệm kỳ 2011-2016. +Uỷ ban nhân dân huyện tập trung chỉ đạo xây dựng các chương trình, đề án và các văn bản Quy phạm pháp luật nhằm cụ thể hoá và nhanh chóng đưa Nghị quyết Đảng đi vào cuộc sống. Tiếp tục đổi mới phương thức quản lý, điều hành theo hướng linh hoạt, sát thực tế, đúng thẩm quyền và có trọng tâm, trọng điểm; quan tâm giải quyết những vấn đề bức xúc...Thực hiện tốt Nghị quyết số 02-NQ/TU của BCH Đảng bộ tỉnh về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2011-2015". Tăng cường kiểm tra, chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án đầu tư, nhất là dự án đầu tư từ ngân sách nhà nước; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất phát triển. + Hoạt động của MTTQ, các đoàn thể nhân dân có nhiều đổi mới, thiết thực, khối đại đoàn kết toàn dân ngày càng được tăng cường, củng cố vững chắc. Đã làm tốt việc tuyên truyền vận động đoàn viên, hội viên thực hiện có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và nhiệm vụ chính trị ở từng địa phương, đơn vị và trên địa bàn huyện. - Công tác xây dựng Đảng được chú trọng và đạt nhiều kết quả tích cực: Quán triệt, triển khai thực hiện Nghị quyết TW8, TW9 (khóa XI) gắn với việc tiếp tục tập trung khắc phục những hạn chế, khuyết điểm sau kiểm điểm theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; việc đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và phong trào xây dựng nông thôn mới; các Quy định, quyết định của Ban Chấp hành Trung ương... Sơ kết, tổng kết các chỉ thị, nghị quyết của Trung ương, của Tỉnh ủy, của Huyện ủy kịp thời có chất lượng. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức Đảng không ngừng được nâng lên. Công tác kiểm tra, giám sát được tăng cường đảm bảo mọi chủ trương, nghị quyết của Đảng đều được quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc, giữ nghiêm kỷ luật Đảng. Công tác dân vận có nhiều chuyển biến tiến bộ, tạo được sự thống nhất cao và đồng thuận của nhân dân trong thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhiệm vụ chính trị ở từng địa phương, đơn vị và trên địa bàn huyện. Tự hào với truyền thống của Đảng bộ huyện, mỗi cán bộ, Đảng viên, mỗi tổ chức Đảng từ huyện đến cơ sở, mỗi người dân càng thấy rõ hơn bao giờ hết trách nhiệm to lớn và nặng nề là phải tiếp tục phát huy được tiềm năng, lợi thế, huy động tối đa nội lực, tranh thủ ngoại lực, tập trung khai thác và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực cho đầu tư phát triển toàn diện theo hướng CNH, HĐH. Trước mắt tập trung các giải pháp để chủ đạo hoàn thành các chỉ tiêu, mục tiêu đặt ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp; tiếp tục thực hiện tốt việc khắc phục hạn chế, khuyết điểm theo tinh thần Nghị quyết TW 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, gắn với việc thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị khóa XI. Chỉ đạo đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ XX. Tổ chức tốt đợt sinh hoạt chính trị nhân kỷ niệm 45 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tiếp tục thực hiện chuyển giao khoa học kỹ thuật, tư vấn dịch vụ trong sản xuất NLTS, phát triển mạnh chăn nuôi nuôi chồng thủy sản. Tiếp tục đẩy nhanh các công trình dự án; chuẩn bị các điều kiện để khởi công hạng mục bể bơi, sân bóng mini trong quy hoạch Trung tâm VH-TT huyện. Làm tốt công tác thu hút đầu tư tạo điều kiện để các tổ chức cá nhân có điều kiện vào đầu tư trên địa bàn theo quy định của pháp luật. Tăng cường chỉ đạo xây dựng nông thôn mới. Đẩy mạnh xã hội hóa và nâng cao chất lượng các lĩnh vực văn hóa, xã hội, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân. Phát triển kinh tế kết hợp với tăng cường củng cố quốc phòng-an ninh. Đấu tranh ngăn chặn tội phạm và tệ nạn xã hội, giữ vững ổn định an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội; xây dựng cơ sở an toàn làm chủ sẵn sàng chiến đấu và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở. Tiếp tục đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động của hệ thống chính trị, thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chỉ đạo, điều hành của chính quyền, tăng cường kiểm tra đôn đốc thực hiện. Thường xuyên nâng cao năng lực lãnh đạo sức chiến đấu của các tổ chức Đảng và đảng viên; đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước gắn với thực hiện tốt việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh lập thành tích xuất sắc chào mừng Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, xây dựng quê hương Hà Trung ngày càng văn minh, giàu đẹp./. BAN TUYÊN GIÁO