Chiều 26/5, Sở văn hóa thể thao và du lịch làm việc tại huyện Hà Trung về phối hợp thí điểm tổ chức mô hình lễ hội Gia Miêu- Triệu tường xã Hà Long năm 2023.
Đoàn công tác của Sở văn hóa thể thao và du lịch có đồng chí Phạm Nguyên Hồng, UVBCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở văn hóa thể thao và du lịch cùng các đồng chí trưởng các phòng: Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình; Quản lý di sản; Quản lý du lịch; Quản lý văn hóa; Giám đốc Trung tâm Biên soạn lịch sử và Bảo tồn di sản văn hóa; Nhà hát nghệ thuật truyền thống.
Lãnh đạo huyện có đồng chí Nguyễn Ngọc Thức, Phó Bí thư, Chủ tịch UBND huyện; đồng chí Nguyễn Thị Hương,UVBTV, Trưởng Ban Tuyên giáo Huyện ủy;đồng chí Hoàng Văn Long, HUV, Phó chủ tịch UBND huyện; lãnh đạo công an huyện; trưởng các phòng: Văn hóa thông tin; Tài chính; Nông nghiệp; Văn phòng HĐND-UBND huyện; Chủ tịch, Phó chủ tịch UBND xã Hà Long.
Trước khi vào làm việc, đoàn công tác của Sở và các đồng chí lãnh đạo huyện đã đi khảo sát thực địa nơi tổ chức lễ hội, khảo sát một số di tích đình làng cần đầu tư cấp thiết, khảo sát khu, điểm tiềm năng phát triển du lịch trên địa bàn huyện.
Di tích lăng miếu Triệu Tường được vua Gia Long cho xây dựng năm 1803, tại thôn Gia Miêu, xã Hà Long, nơi phát tích của 9 chúa, 13 vua triều Nguyễn. Đây là công trình kiến trúc tưởng niệm, miếu thờ của vương triều Nguyễn, được xây dựng với quy mô lớn, có giá trị đặc biệt về kiến trúc và nghệ thuật trang trí điêu khắc. Các nhà sử học coi khu di tích này là “kinh thành Huế thu nhỏ”.

Đình Gia Miêu
Khu di tích Gia Miêu gồm: vùng núi lăng Triệu Tường là nơi táng ông Tổ nhà Nguyễn là Nguyễn Kim, Miếu Triệu Tường thờ Nguyễn Kim, Nguyễn Hòang (con Nguyễn Kim) và Trừng Quốc Công Nguyễn Văn Lựu (thân sinh Nguyễn Kim) và Đình làng Gia Miêu - thờ thành hoàng Nguyễn Công Duẩn.

Đoàn làm việc tại huyện Hà Trung
Trở lại cội nguồn lịch sử, vào cuối đời Hậu Lê, Nguyễn Kim (hậu duệ của Nguyễn Công Duẩn) là một tướng giỏi có nhiều công lao được phong tước An Thành Hầu. Năm 1527, sau khi nhà Lê bị Mạc Đăng Dung cướp ngôi lập nên triều Mạc. Không từ bỏ ý chí, Nguyễn Kim chiêu tập hào kiệt bốn phương lánh lên Sầm Châu - vùng Thanh Hoá giáp Lào lập bản doanh phò Lê diệt Mạc.

Trưởng phòng chuyên môn Sở văn hóa thể thao và du lịch tham gia thảo luận.
Năm 1545, khi Nguyễn Kim mất được đưa đến án tang tại núi Thiên Tôn. Năm 1803 vua Gia Long cho xây gần đó một miếu 3 gian 2 chái thờ Nguyễn Kim và để thờ vọng Nguyễn Hoàng (1558 - 1613). Miếu được đặt tên là Nguyên miếu (sau còn gọi là miếu Triệu Tường). Cạnh đó còn có miếu thờ Trừng Quốc Công thân phụ Nguyễn Kim.
Năm 1808, Gia Long đặt tên cho khu mộ Nguyễn Kim là lăng Trường Nguyên (lăng này không có dấu vết rõ ràng nên chỉ xây nên một nền vuông để bái yết và cúng tế).
Làng Gia Miêu trước kia thuộc huyện Tống Sơn (Hà Trung ngày nay) là quê hương gốc rễ cội nguồn của Hoàng tộc Nguyễn ở Thanh Hóa. Vì tính chất thiêng liêng đặc biệt ấy nên nhà Nguyễn gọi Gia Miêu là đất Quý Hương (tên Nôm gọi là Bái Đền), gọi huyện Tống Sơn là Quý Huyện.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Thức, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện phát biểu.
Khu di tích lăng miếu Triệu Tường đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch ra quyết định xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia, được khai quật thám sát khảo cổ và được chính quyền tỉnh Thanh Hóa giao cho huyện Hà Trung, xã Hà Long phải quản lý bảo vệ, giữ gìn nguyên trạng khu vực di tích và đã được UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt dự án phục hồi tôn tạo Nguyên miếu và Trừng quốc công miếu, thuộc dự án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lăng miếu Triệu Tường.

Đồng chí Nguyễn Hữu Thành- Chủ tịch UBND xã Hà Long, phát biểu.
Tại hội nghị, các đại biểu đã thảo luận, bàn kế hoạch triển khai tổ chức lễ hội; các giải pháp bảo tồn cấp thiết di sản và giải pháp phát triển du lịch trên địa bàn huyện.

Đồng chí Phan Thị Lan, Trưởng phòng Văn hóa thông tin phát biểu.

Đồng chí Hoàng Văn Long, HUV, Phó chủ tịch UBND huyện phát biểu.
Trên cơ sở kế hoạch của Sở văn hóa thể thao và du lịch, sau khi nghe các đồng chí trong đoàn công tác của Sở, lãnh đạo huyện, lãnh đạo xã Hà Long phát biểu, đồng chí Giám đốc Sở văn hóa thể thao và du lịch Phạm Nguyên Hồng đã kết luận:

Đồng chí Phạm Nguyên Hồng,UVBCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở văn hóa thể thao và du lịch kết luận.
Đồng chí Giám đốc Sở văn hóa thể thao và du lịch thống nhất các nội dung kế hoạch đã được các phòng chuyên môn của Sở văn hóa thể thao và Du lịch xây dựng và trên cơ sở các ý kiển tham gia thảo luận, đồng chí giám đốc Sở đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên để tổ chức thực hiện, đảm bảo kế hoạch lễ hội sẽ được tổ chức vào đầu tháng 7 tới.